آیا علم مطلق و نامحدود است؟ آیا برای بررسی هر چیزی میتوان از آن استفاده کرد؟ آیا علم میتواند در مورد فراطبیعت نظر دهد؟ آیا علم جای ادیان را تنگ کرده است؟ آیا علم حقیقت نهایی است؟ آیا .....
   محدودیت های علم
به عبارت دیگر  لازم نیست که  تصور کنیم همه حقایق و واقیعت های در دستان ( زیر سلطه) علم هستند.دلایل محکمی وجود دارد که تمام حقیقت هستی از راه علم بدست نمیاد!! بطور مثال ( برهلان خلف) اگر همه حقیقت جهان از طریق علم بدست می آمد و علم، معناها را تعیین نمیکرد. آنوقت همه چیز از جمله علم نیز بی معنی میشد!!
On the other hand it is not necessary to assume that all of truth and reality are within the grasp of science.Indeed there are good reasons to believe that all of truth does not meet the criteria for scientific study. For example, if science is the only way of knowing truth and science does not determine meaning, then everything, including science, is meaningless
دانشگاه آیووا
http://newton.physics.uiowa.edu/~fskiff/Physics_044/Thoughts%20on%20Science.pdf
علاوه بر محدودیت های گفته شده در قبل ، ساینس نمیتواند به سوالات نهایی و غایی انسان پاسخ دهد
Science is furthermore limited in that it cannot answer ultimate questions
دانشگاه نوتردام
https://philreligion.nd.edu/assets/44798/0708lecture.pdf
حقیقت باید دارای چندین ویژگی باشد تا علم بتواند درون آن جای گیرد: 1- حقیقت باید پایدار باشد، زیرا آزمایش های علمی زمان بر است ( و طبیعتا در طول آزمایشات نباید حقیقت تغییر کند) 2- حقیقت باید به قسمت های کوچکتری تقسیم شود ، زیرا ما نمیتوانیم همه حقیقت را یکدفعه درک کنیم 3- تایید درستی یک چیز بدون دانستن همه حقیقت ، باید مهیا باشد 4- حقیقت باید قابل فهم و قابل بیان باشد 5- لازم است کنترل آزمایشات و تکرار آنها برای جداسازی روابط ( و حقایق) ، امکان پذیر باشد. 6- حقیقت باید وجود عینی داشته باشد تا دانشمندان مختلف بتوانند به طور مستقل آن را درک کنند. 7- حقیقت باید طوری باشد که دانشمند مایل به پذیرش آن باشند، در غیر این صورت حقیقت رد می شود. 8- برای بررسی چرخه تحقیقات علمی باید خطاها را اصلاح کرد و این کار باید ما را به حقیقت نزدیک تر کند
Truth must have several attributes in order to be captured by science ... Truth must be stable, because science takes time to operate and we verify by repetition of experience ... Truth must be separable into parts, because we can't understand everything at once ... It must be possible to know something true without knowing all truth ... Truth must be structured in an intelligible way that is expressible in (perhaps not yet known) language ... It must be possible to control experiments and to repeat them in order to isolate relations ... Truth must have objective existence so that different scientists can independently apprehend it ... The truth must be something that the scientist is willing to accept, otherwise truth is rejected ... It must be possible for the cycle of scientific research to correct errors and to come closer to a faithful representation of the truth
دانشگاه آیووا
http://newton.physics.uiowa.edu/~fskiff/Physics_044/Thoughts%20on%20Science.pdf

چه چیزهایی در علم قابل اثبات نیستند و فقط انها را فرض میگیریم؟ 1- جهان واقعی است و بدون ما هم وجود دارد. 2- انسان می تواند با دقت و  درک و فهم، جهان فیزیکی را درک کند. 3- فرآیندهای طبیعی برای درک دنیای طبیعی کافی است. 4- طبیعت در فضا و زمان به شکل یکنواخت در سراسر جهان عمل می کند.
BASIC ASSUMPTIONS OF SCIENCE: 1. The world is real. The physical universe exists apart from our sensory experiences.  2. Humans can accurately perceive and understand the physical universe. 3. Natural processes are sufficient for understanding the natural world. 4. Nature operates uniformly throughout the universe in space and time.
محدودیت های بنادین علم چه هستند؟1- حواس ما محدودیت های بیولوژیکی خود را دارد. حتی دستگاهای که برای رفع این محدودیت ها ساخته شده اند نیز خودشان محدودیت هایی دارند 2- پردازش ذهنی ما از اطلاعات حسی همیشه قابل اعتماد نیست. چون ما در همه شرایط تحت تاثیر تجارب قبلی و تعصبات و  دقت متفاوت قرار داریم 3- معلوم نیست که آیا همه توضیحات جایگزین احتمالی را در نظر گرفته ایم یا خیر. 4- دانش علمی یقینا احتمالی است  و یقین آور نیست. علوم تجربی ، مطلق و کامل نیست و نمیتوان ادعا کرد که بیانگر حقیقت نهایی جهان ما است. که البته این بستگی به شواهد موجود، شرایط، ابزار و تحلیل ماست.
BASIC LIMITATIONS OF SCIENTIFIC KNOWLEDGE:A. Our senses have their own biological limitations. Even technological devices for extending those limitations have their own limits of accuracy and range. B. Our mental processing of sensory data is not always reliable. We are influenced by previous experiences, biases, and degrees of attention, all contingent* on circumstances. C. It’s impossible to know if we have considered all possible alternative explanations. D. Scientific knowledge is necessarily contingent knowledge (and therefore uncertain). It is not absolute knowledge (certain and eternally true). It is dependent on available evidence, circumstances, tools and our analysis.
دانشگاه ایندیانا آمریکا
http://www.indiana.edu/~ensiweb/NOS%20Over.BasicAssump.html
آیا زندگی بعد از مرگ وجود دارد؟ از نظر علمی تنها پاسخ معتبر به این سوال این است که ما چیزی نمیدانیم. چون حوزه علم تنها به مسائلی که قابل پشتیبانی یا انکار باشد، محدود شده است.  هیچ مدرک تجربی برای زندگی پس از مرگ نیست و این مسئله نیز قابل رد شدن نیست
From a strictly scientific point of view, the only correct answer to this question is that we don't know. Science is completely limited to concepts that can be either supported by evidence or that can be disproved. There is no solid evidence for life after death, and the existence of life after death cannot be disproved
دانشگاه کالیفرنیا
http://scienceline.ucsb.edu/getkey.php?key=683
علم محدودیت دارد؛ علم نمیتواند برای حل هرگونه مشکل استفاده شود. علم تنها می تواند به پدیده های طبیعی (نه پدیده های فراطبیعی) بپردازد
Science has its limits; it cannot be used to solve any kind of problem. Science can only address natural phenomena (not supernatural phenomena, as such)
دانشگاه ایندیانا
http://www.indiana.edu/~ensiweb/nos.html