نقد جبرگرایی

یکی دیگر از مسائلی که محل اختلاف بین خداباوران و آتئیست ها است ، مسئله جبر و اختیار است. البته این مسئله عمری به درازای تاریخ دارد اما با برخی آزمایشات جدید دوباره این مسئله بر سر زبان ها افتاده است.  آتئیست ها بیشتر تمایل به سو استفاده از تحقیقات علمی دارند و به صراحت میگویند که با وجود جبر ، دیگر بر شخص گناه کار هیچ سرزنشی نیست چون مغلوب جیر و دترمینیسم شده است. در این پست به نقد این دیدگاه مینشینیم.....
   
اصل مسئله
بنجامین لیبت با استفاده از زمانی که شرکت‌کننده متوجه ساعت می‌شد و زمانی که دکمه را فشار می‌داد، زمان دقیق تصمیم خودآگاه را محاسبه کرد. سپس زمان تصمیم را با زمانِ جهشی در فعالیت مغزی که تحقیقات پیشین نشان داده بود، نمایانگر تصمیم‌گیری است، مقایسه کرد. او دریافت که فعالیت مغزی به طور میانگین، ۳۰۰ میلی‌ثانیه پیش از آنکه افراد نسبت به تصمیم‌گیری آگاه شوند، صورت می‌گیرد. این تغییر در فعالیت مغز که قبل از تصمیم‌های آگاهانه صورت می‌گیرد، پتانسیل آمادگی نامیده می‌شود، و آن را سیلی‌ای به صورت نظریۀ اختیار می‌دانند، چرا که نشان می‌دهد مغز بسیار پیش از آنکه ما “تصمیم” به انجام کاری بگیریم، مغز خود را برای انجام آن آماده می‌کند.

نقد آن
 ارون شورگر، از موسسه ملی بهداشت و پژوهش پزشکی در سکلی، فرانسه، می گوید: "در مجموع، حتی کسانی که منتقد کار لیبت بوده اند آن [پیش] فرض را به چالش نکشیده اند."یک تلاش به این منظور در سال 2009 صورت گرفت.  جودی ترونا و جف میلر، از دانشگاه اوتاگو در داندین، نیوزیلند، از داوطلبان خواستند تا، پس از شنیدن یک زنگمایه (آوا)، تصمیم بگیرند که آیا می خواهند بر روی یک کیبورد بزنند یا نه.  [در این آزمایش] آمادگی بالقوه بی توجه به تصمیم داوطلبان حضور داشت، که خود القاگر آن بود که آمادگی بالقوه نمایانگر آماده شدن مغز برای حرکت نبود.  اما، این که چه معنایی داشت نیز روشن نبود.اکنون شورگر و همکارانش توضیحی را ارایه کرده اند.  آنها با یک پرسش آغاز نمودند: مغز چگونه برای انجام یک حرکت غیر ارادی تصمیم گیری می کند؟  در جستجوی سرنخی، آنها دیگر سناریوهای تصمیم گیری را مورد بررسی قرار دادند.  مطالعه های پیشین نشان داده است هنگامی که ما، برای نمونه، تصمیمی را بر پایه ورودی های دیداری می گیریم، اجتماعاتی از نرون ها شروع به انباشت مستندهای دیداری به نفع نتایج ممکن گوناگون می کنند.  یک تصمیم هنگامی کلید می خورد که مستندهایی به سود یک نتیجه مشخص [از آن نتایج ممکن] به اندازه کافی توانمند می شود که اجتماعات نرونی مرتبط را از یک آستانه عبور دهد.
https://www.newscientist.com/article/dn22144-brain-might-not-stand-in-the-way-of-free-will
رفرنس آکادمیک آزمایش شورگر
http://www.pnas.org/content/109/42/E2904
حتی اگر شروع این فرآیند را هم غیر ارادی و بر مبنای جبر بدانیم، ادامه  تصمیمات انسان بر مبنای جبر نیست!! زیرا انسان میتواند آن را وتو کند و از ادامه آن سر باز زند!!
 But the conscious function could still control the outcome; it can veto the act. Free will is therefore not excluded
از دپارتمان فسلفه دانشگاه کالیفرنیا
http://www.ingentaconnect.com/content/imp/jcs/1999/00000006/F0020008/966
اریک کندل برنده جایزه نوبل در کتاب در جستجوی حافظه درباره این 2 جریان فکری می نویسد: روان کاری مغز نیز مانند سلف خود , فلسفه نمی تواند این معما را حل کند و هیچ یک از این دو رشته نمی توانستند تعارض بین تجربه گرایی و خردگرایی را  درباره ذهن را حل کنند به تحقیق و آزمایش روی مغز نیاز بود ما در خلال آزمایش دربافتیم دریافتیم هر دو این دیدگاه شایستگی خاص خود را داشته اند و مکمل هم دیگر بوده اند، این که ژن های ما تعیین کننده اتصال های بین نورون ها هستند، اما تجربه های ما می تواند این اتصالات را تغییر دهد، کندل در اینجا از انعطاف پذیری عصبی  NEUROPLASTICITY  صحبت می کند.
اسکرین شات از کتاب
http://s8.picofile.com/file/8293263576/photo_2017_04_27_10_50_14.jpg
جف میلر و جودی تریوینا از دانشگاه اوتاگو نیوزیلند، برای مدتی طولانی نسبت به تعبیر لیبت شکاک بوده اند. آن ها تصمیم گرفتند با انجام آزمایشی مشابه اما این بار با فشردن یک کلید، دریابند چه چیزی ارسال RP را تحریک می کند.میلر و تریوینا نیز از الکترود های مشابه استفاده کردند اما از داوطلبان درخواست کردند که پیش از اراده برای فشردن کلید، منتظر شنیدن صدایی خاص باشند. سپس در صورت تمایل کلید را بفشارند. اگر تفسیر لیبت درست باشد، RP باید مدتی طولانی تر بعد از پخش صدا ثبت شود، یعنی زمانی که فرد تصمیم می گیرد کلیدی را بفشارد.با وجود آن که [مانند آزمایش لیبت] پیش از تصمیم گیری برای حرکت، RP ثبت شد، اما انتخاب داوطلبان برای این که کلید را بفشارند یا نه، تاثیری روی ثبت RP نداشت! میلر نتیجه گرفت که ممکن است RP صرفا نشانه آن باشد که مغز در حال توجه کردن است و نشان دهنده گرفتن یک تصمیم نیست.میلر و تریوینا همچنین در یافتن شواهدی مبنی بر تصمیم گیری ناخودآگاه در عرض یک ثانیه، ناموفق بودند. این بار از داوطلبان خواسته بودند که پس از شنیدن صدا، کلیدی را بفشارند اما تصمیم بگیرند برای انجام این کار، بین دست چپ و راست یکی را انتخاب کنند. از آن جا که تحرکات سمت راست بدن با پیام های مغزی نیمکره چپ در ارتباط است و سمت چپ بدن با پیام های نیمکره راست، آن ها استنباط کردند که اگر فرایندی ناآگاهانه تصمیم گیری را هدایت کند، این که کجای مغز این فرایند رخ می دهد باید به دست انتخاب شده بستگی داشته باشد. اما چنین همبستگی ای یافت نشد.
نیو ساینتیست
https://www.newscientist.com/article/dn17835-free-will-is-not-an-illusion-after-all/
منبع آکادمیک
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053810009001135?via%3Dihub

اختیار در فیزیک
در این مقاله از سایت علمی sciencenews نشان داده میشود که کوانتوم فیزیک راهش را به سوی اختیار گرایی سوق داده است
Finding a quantum way to make free will possible
https://www.sciencenews.org/blog/context/finding-quantum-way-make-free-will-possible
در دانشگاه استنفورد: نظریه ی کوانتومی، نوعی تصادف یا شانس را معرفی نمود که در مقابل دیدگاه جبرگرایی، قدعلم کرد. تصادف کوانتومی بیان می کند که در پدیده هایی مانند تابش خودبخودی نور، واپاشی رادیواکتیو یا سایر مثال های کاهش حالت، آینده ی بنیادی طبیعت، مستقل از جهل یا دانش ما، دارای عدم قطعیت خواهد بود،
Quantum theory introduced an element of randomness standing out against the previous deterministic worldview,
https://plato.stanford.edu/entries/qt-consciousness/
میچو کاکو: کوانتوم به همه مباحث جبر و اختیار پایان داده است ، چون کوانتوم به ما میگوید چیزی بنام جبر وجود ندارد زیرا حرکت الکترون ها کاملا شانسی و تصادفی است
https://goo.gl/Ke51NW
در سایت بیگ تینک: کوانتوم فیزیک از اختیار انسانی حمایت میکند
Quantum Mechanics Supports Free Will
http://bigthink.com/experts-corner/quantum-mechanics-supports-free-will
ساینتیفیک آمریکن نیز با چهار استدلال نشان میدهد که کوانتوم فیزیک از اراده آزاد حمایت میکند
The Quantum Physics of Free Will
https://www.scientificamerican.com/article/quantum-physics-free-will/

اختیار در زیست شناسی
در مقاله ای زیبا در هافینگتون پست Deepak Chopra استدلال میکند که نظریه تکامل تمایل به اختیار انسانی دارد
I Am the Master of My Fate — A New Take on Free Will
http://www.huffingtonpost.com/deepak-chopra/i-am-the-master-of-my-fat_b_6054828.html
تحقیقات دانشگاه کالیفرنیا منتشر شده در ساینس  دیلی نشان میدهد که حتی تفاوت های فرهنگی نیر بر dna تاثیر گذار است
Cultural differences may leave their mark on DNA
https://www.sciencedaily.com/releases/2017/01/170110120638.htm
مجله دیسکاوری نیز گزارش میدهد که اپی ژنتیک به ما میگوید dna های ما سرنوست ما را تعیین نمیکنند!!
DNA Is Not Destiny: The New Science of Epigenetics
http://discovermagazine.com/2006/nov/cover
پروژه ژنوم انسانی هیچ مشکل خاصی برای آزادی انسان که در حوزه موضوعات فلسفی اراده آزاد و جبرگرایی بحث میشود ایجاد نمیکند
the Human Genome Project itself poses no special problem for human freedom, understood in relation to the philosophical issue of free will versus determinism
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11659524
رویکرد تقلیل گرایانه به مسئله آزادی ارده پیشنهاد میکند که قوانین فیزیکی ، حرکات ما را از پیش تعیین میکنند و در این شرایط دیگری جایی برای آزاید اراده نیست اما ما اینجا نشان میدهیم که عدم قطعیت در فیزیک از آزادی اراده حمایت میکند
A reductively mechanistic approach to neuroscience suggests that low-level physical laws determine our actions and that mental states are epiphenomena. In this scheme there seems to be little room for free will or genuine agency. I argue here that physical indeterminacy provides room for the information entailed in patterns of neuronal firing to have real causal power in decision-making.
ساینس دایرکت
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0166223618301553

اثرات منفی جبرگرایی
جبرگرایی در حوره اخلاق میتواند نتایج وحشتناکی را ار خود بر جای بگذارد!! دیگر قتل و غارت و دزدی و دروغ گناه نیست و شخص گناه کار ، خطایی نکرده است چون تحت تاثیر جبر بوده است!! بر همین اساس  کتابی تحت عنوان An Essay on Free Will  از دانشگاه آکسفورد منتشر شده در ژورنال philpapers نتیجه میگیرد که باید جبرگرایی طرد شود
believing moral responsiblity to be indubitable, he concludes that determinism should be rejected.
https://philpapers.org/rec/VANAEO
محققانی از دانشگاه کلمیبیا طی تحقیقاتی که در ژورنال sagepub منتشر شده است نتیجه گرفته اند که جبرگرایی تقلب و دزدی افزایش میدهد
Does moral behavior draw on a belief in free will? Two experiments examined whether inducing participants to believe that human behavior is predetermined would encourage cheating.
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1111/j.1467-9280.2008.02045.x
در آزمایشی دیگر نیز محققانی از دانشگاه فلوریدا و کنتاکی با انجام سه آزمایش مختلف نتیجه گرفته افته اند که اعتقاد به اختیار باعث افزایش انگیزه و افزایش نشاط و سودمندی میشود و اعتقاد به جبرگرایی باعث اثرات نامطلوب اجتماعی و پرخاشگری میشود
Laypersons' belief in free will may foster a sense of thoughtful reflection and willingness to exert energy, thereby promoting helpfulness and reducing aggression, and so disbelief in free will may make behavior more reliant on selfish, automatic impulses and therefore less socially desirable. Three studies tested the hypothesis that disbelief in free will would be linked with decreased helping and increased aggression
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0146167208327217
اعتقاد به جبرگرایی با کاهش شادی همراه است
Where belief in free will is linked to happiness
ژورنال frontiersin
https://www.sciencedaily.com/releases/2017/01/170123115153.htm
اثر بینش فردی بر موفقیت های شغلی ، اعتقاد به اراده آزاد باعث کارآیی و موفقیت بیشتر میشود ( و اعتقاد به جبرگرایی با احتمال بیشتری از شکست شغلی همراه است)
Personal Philosophy and Personnel Achievement: Belief in Free Will Predicts Better Job Performance
ژورنال سیج
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1948550609351600
دانشگاه مینه سوتا
https://experts.umn.edu/en/publications/personal-philosophy-and-personnel-achievement-belief-in-free-will
در مطالعه 1 اعتقاد مردم چین به اراده آزاد سنجیده شد و نگرش آنها به چینی های تبتی بعنوان شاخصی برای تعصب در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشتر مردم چین به اراده آزاد اعتقاد دارند و کسانی که اعتقاد بیشتری به آن دارند از تعصبات کمتری به چینی های تبتی برخوردارند
In Study 1, the beliefs of Han Chinese people in free will were measured, and their social distances from the Tibetan Chinese were used as an index of ethnic prejudice. The results showed that the more that Han Chinese endorsed the belief in free will, the less that they showed prejudice against the Tibetan Chinese
در مطالعه 2 بینش مردم به اراده آزاد دستکاری شد اما باز هم نتایج نشان داد که کسانی که به اراده آزاد معتقد هستند تعصبات کمتری نسبت به  اویغور های چینی دارند
In Study 2, the belief of the Han Chinese in free will was manipulated, and their explicit feelings towards the Uyghur Chinese were used as an indicator of ethnic prejudice. The results showed that the participants in the condition of belief in free will reported less prejudice towards Uyghur Chinese compared to their counterparts in the condition of disbelief in free will.
در مطالعه 3 بینش داوطلبان سفید پوست به اراده آزاد مدیریت شد ، نتایج نشان داد کسانی که اعتقاد به اراده آزاد دارند گرایشات قویتری به سیاه پوستان دارند و طرفدار  حقوق و پیشرفت سیاه پوستان هستند
 In Study 3, white peoples’ belief in free will was manipulated, and their pro-black attitudes were measured as an indirect indicator of racial prejudice. The results showed that, compared to the condition of disbelief in free will, the participants who were primed by a belief in free will reported stronger pro-black attitudes.
هر سه این مطالعه نشان داد که اعتقاد به اراده آزاد باعث دوری از تعصبات و نژاد پرستی میشود
These three studies suggest that endorsement of the belief in free will can lead to decreased ethnic/racial prejudice compared to denial of the belief in free will.
پاپ مد
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3951431/
ژورنال پلاس
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0091572
افراد معتقد به اختیار و آزادی اراده شادتر و پرنشاط تر هستند
In this study, researchers show that Chinese teenagers who believe in free will also show increased happiness,
ساینس دیلی
https://www.sciencedaily.com/releases/2017/01/170123115153.htm

نظرات دیگر
در کنفرانسی علمی و با حضور دانشمندان مشخص شد که اکثر آنها طرفدار اراده آزاد هستند
 the majority view was that humans possess genuine, but limited free will
دانشگاه لوما
http://news.llu.edu/wholeness/scholars-debate-free-will-light-of-new-neuroscience-findings
این نشان میدهد که انسان ها بطور آگاهانه میتوانند تمایلات مغزیشان را نادیده بگیرند ، با این وجود نادیده گرفتن اراده آزاد عملی غیر منطقی است
 this suggests people can consciously choose to override their brains' predispositions.Therefore, he wrote, "I do not recommend betting the farm on the nonexistence of free will."
لایو ساینس
https://www.livescience.com/19213-free-fate.html
چرا ما دارای اراده آزاد هستیم؟ نوروون ها در سرتان برانگیحته میشوند قبل از اینکه متوجه شوید!! اما این به این معنی نیست که شما یک عروسک بیوشیمیایی هستید
Why We Have Free Will ?Neurons fire in your head before you become aware that you have made a decision. But this discovery does not mean you are a “biochemical puppet
ساینتیفیک امریکن
https://www.scientificamerican.com/article/why-we-have-free-will/
نورولوژیست ها میگویند که انسان ها برای اراده آزاد تطابق یافته اند
Neuroscientist Says Humans Are Wired for Free Will
کالج دارتموت
http://pbs.dartmouth.edu/neuroscientist-says-humans-are-wired-free-will
یک راه ساده برای نشان دادن اراده آزاد: کسی که انتخاب چندین عمل متفاوت برای او میسر است ، حداقل باید این سه شرط را داشته باشد.
الف) تنها آن گزاره ای را باید باور کنیم که درست باشد. ب)  "بایدها" ما را به اصول "میتواند" ارجاع میدهد ج)  من حتما باید به اراده ازاد اعتقاد داشته باشم
من استدلال میکنم که اینها پیش نیاز تفکر عقلانی است و با باور به جبرگرایی شدید کسی نمیتواند عقلانی تصمیم بگیرد
A modest free will thesis, stating that at least sometimes, someone has more than one course of action open to him, can be derived from three premises: first, the proposition that we should believe only what is true; second, the 'ought' implies 'can' principle; and third, the proposition that I believe I have free will.  however, I argue that it is a necessary presupposition of rational thought and discourse. As a result, one cannot rationally accept hard determinism
دانشگاه کلرادو
http://spot.colorado.edu/~huemer/fwill.htm
اغلب یادگیری های جدید و آگاهانه باید با اراده آزاد انجام شود، زیرا ذهن ناخودآگاه  هنوز فرصتی برای یادگیری ندارد
Most deliberate new learning has to be mediated by free will, because subconscious mind has not yet had a chance to learn.
https://www.psychologytoday.com/blog/memory-medic/201010/free-will-is-not-illusion

نتیجه
اراده ازاد یک مسئله انتزاعی با یک استدلال پیشینی نیست!! بلکه به وضوح یک واقعیت تجربی است. شاید بهترین برهان برای اراده آزاد این است که ما در هر لحظه آن را مشاهده میکنیم.
The issue is not one of abstract concepts or a priori reasoning, but simply a matter of empirical fact.  The most telling proof for the existence of free will is that we all observe it during our every waking moment.
دانشگاه جرج ماسون
http://econfaculty.gmu.edu/bcaplan/freewill
دانشگاه هاوایی در مقاله ای تحت عنوان Determinism And Free Will نتیجه میگیرد که:برای اینکه خودمان را ارتقا دهیم باید اختیار و آزادی انسان را پیش فرض بدانیم.برای اینکه جهانمان را بسازیم باید قدرت اختیار و آزادی انسان را تصدیق کنیم. برای اینکه اخلاقیات را قانونمند کنیم باید قدرت اراده انسانی را نظام سازی کنیم.برای اینکه منطقی فکر کنیم ما نباید به چیزی غیر از قدرت اراده و آزادی انسان فکر کنیم
To try to improve ourselves, we must presume freedom. To create a just world, we must affirm freedom. To morally legislate, we must hypothesize freedom. As rational beings we should do no other
https://www.hawaii.edu/powerkills/DPF.CHAP30.HTM

دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی با انتشار مقاله‌ای بررسی همه‌ی مقالاتی که طی 30 سال اخیر منتشر شده بودند و اعلام میکردند اراده‌ی آزاد وجود ندارد به این نتیجه رسیده‌اند که این مقالات دقیق نیستند و نتایجشان صحیح نیست و علوم اعصاب وجود یا عدم وجود اراده‌ی آزاد را اثبات نکرده است.
برای چندین دهه، بعضی از محققان استدلال میکردند که مطالاعات علوم اعصاب ثابت کرده است که اعمال انسان‌ها توسط محرک خارجی هدایت میشود و به عبارت دیگر مغز واکنشی است و اراده‌ آزاد یک توهم است. اما بررسی جدید این مطالعات نشان داد که تعدادی زیادی از این مطالعات شامل نتایج متناقض و روش‌های شناختی نادرست هستند
For several decades, some researchers have argued that neuroscience studies prove human actions are driven by external stimuli — that the brain is reactive and free will is an illusion. But a new analysis of these studies shows that many contained methodological inconsistencies and conflicting results.
شایان ذکر است که ما هیچ موضعی در قبال اراده‌ی آزاد نمیگیرم، به بیان نویسنده‌ی مقاله. ما صرفا میگوییم که علوم اعصاب هیچ کدام( وجود اراده‌ی آزاد یا عدم وجود اراده‌ی آزاد) را به طور قطعی اثبات نکرده است.
“To be clear, we’re not taking a position on free will,” Dubljevic says. “We’re just saying neuroscience hasn’t definitively proven anything one way or the other.”
لینک دانشگاه
https://news.ncsu.edu/2018/03/free-will-review-2018/
لینک این مقاله در سایت علمی Science Daily:
https://www.sciencedaily.com/releases/2018/03/180312115359.htm